مقدمه

رسم بر این است که آ موزش هر روش و شیوه ای ، با اطالۀ کلام و استفاده از الفاظ تخصصی و حرفه ای همراه باشد ، به نحویکه پس از قرائت کامل مقاله نه تنها ابهامات برطرف نگردیده ، بلکه سردرگمی جدیدی نیز ایجاد و کاربر را مجبور به برداشت عینی و تقلید می نماید . سابقه استفاده از جزوات و کتب متعدد آموزشی و متعاقب آن شرکت در کلاسهای مربوطه و نهایتاً سپردن کاربه متخصص امر ، مثبت این ادعاست .


با همین نگرش ، در این مقال ، سعی درساده گویی و ایجاد شرایط نگارش متون حقوقی گردیده است . بدیهی است آموزش دقیق جملات مورد استفاده در نگارش های حقوقی ، مستلزم تهیه مطلب به صورت موضوعی و موردی بوده و دراین بحث نمی گنجد، لیکن سعی گردیده این نقیصه در بخش انواع دادخواست سایت مهروداد مرتفع شود .

تمرین و ممارست در بکارگیری نکات ذیل ، یقیناً موجب تنظیم متن قابل قبولی از دید متخصصین امر خواهد گردید .

1ـ پیش از شروع به نوشتن ، توجه به شکل و ظاهر و رعایت نکاتی که موجب ایجاد جذابیت نهایی گردد ، از اهمیت خاصی برخوردار بوده و نویسنده می بایست به انتخاب نوع کاغذ از حیث سفیدی و شفافیت آن و نوع سربرگ که حاوی طراحی زیبا باشد و همینطور رنگ قلم توجه کامل داشته باشد ، چرا که رعایت ظاهر مکاتبات نشانگر سلیقه و خوش ذوقی نویسنده و چه بسا هوش و ذکاوت وی نیز می باشد .

2 ـ توجه به نگارش شکل صحیح کلمات

بعضاً دیده شده است که افراد علیرغم ناآگاهی از شکل صحیح کلمات از آن ها استفاده کرده و آنچه را که شنیده اند به قلم می کشند ، در صورتیکه معنادارترین کلمات در صورتیکه غلط تلفظ شده یا به اشتباه نگاشته شوند موجب کسر ارزش و اعتبار کلمه و نویسندۀ آن می گردد ، بنابراین می بایست در صورت نا آشنایی با لفظ کلمات ، از بکار بردن آن خودداری گردد .

3 ـ رعایت علائم و نشانه های ادبی در ابتدا ، انتها و به فراخورجایگاه و نوع جمله نیز ، بسیا ر مهم و ضروری بوده ، چراکه بعضاً عدم استفاده از بعضی علائم و نگاره های ادبی موجب تغییر معنی ومفهوم جمله می گردد .

4 ـ انتخاب الفاظ اداری و رسمی

دقت در انتخاب عبارات و کلمات نیز بسیار مهم و اساسی است ، چراکه بعضی الفاظ که به طور روزمره در محاورات مورد استفاده واقع می گردد در مکاتبات اداری و به ویژه قضایی محلی از اعراب نداشته و شبهه کم ارزش انگاشتن مخاطب را ایجاد می نماید و هرچند در برگیرنده منظور اصلی نگارنده باشد ، موجب ایجاد بی اعتباری در متن نگاشته شده می گردد .

5 ـ استفاده از کلمات احترام آمیز در آغاز و پایان هر متنی نشانگر شخصیت نگارندۀ متن بوده و اساساً موجب توجه بیشتر خواننده به متن نوشته شده می شود .

6 ـ مکاتبات اداری می بایست با تیتر و عنوان دقیق مخاطب تهیه شود و متضمن سمت و جایگاه وی باشد و این موضوع نیز بیانگر آگاهی و اطلاع نگارنده از جایگاه مخاطب و موضوع مورد نگارش است .

7 ـ رعایت اختصار در مکاتبات اداری و قضایی (رسمی ) نیز دارای اهمیت ویژه ای است و نگارنده می بایست با استفاده از جملات کوتاه ومختصر منظور و هدف و خواسته خویش را بیان نموده و از اضافه گویی پرهیز نماید چراکه نتیجۀ تهیه نوشته های طولانی ، ایجاد بی حوصلگی در خواننده و عدم توجه به اصل موضوع بوده و نهایتاً هدف نویسنده از تهیه نامه یا نوشته تأمین نمی گردد .

8 ـ تسلط نگارنده بر موضوع ، موجب نگارش متنی کامل و جامع می گردد ، بنابراین تا زمانیکه آگاهی و اطلاع کامل از ماوقع نداریم نمی بایست دست به قلم برده و اقدام به کتابت نمائیم .

9 ـ در صورت تهیه لوایح قضایی ، اشارۀ دقیق به مستندات با ذکر شماره و تاریخ و صفحۀ قرارگیری مستند ، موجب سهولت در دستیابی به آن بوده و لایحه تنظیمی را دارای ارزش و اعتبار خاصی می نماید .

10ـ در مکاتبات حقوقی حتی الامکان می بایست از الفاظ حقوقی استفاده نمود تا تفاوت تهیه لوایح و دادخواست ها توسط حقوقدانان و افراد فاقد تحصیلات حقوقی مشخص گردد ، چراکه خوانندۀ متخصص به محض احراز نگارش متن توسط حقوقدان ، نگرش ویژه ای نسبت به کلیه الفاظ به کار رفته خواهد داشت .

11 ـ متون تهیه شده می بایست عندالاقتضا به بخشهای و فصول و باب ها و .... تقسیم گردد تا امکان تفکیک مطلب برای خواننده فراهم آید .

12 ـ یکی از ضروریات ایجاد توانایی در نگارش صحیح حقوقی ، ممارست و تمرین و بهره گیری از متون تهیه شده توسط صاحب نظران و اهل فن می باشد ، بنابراین فرض اینکه مطالعه مکاتبات دیگران ، کپی برداری تلقی می گردد اشتباه است ، چه بسا شعرای به نام علیرغم دارا بودن استعداد ذاتی ، دلیل و عامل سرودن شعر را مطالعه وافرشعر شعرای دیگر عنوان نموده اند .

13 – استناد به شماره مواد قانونی در لوایح تقدیمی و دادخواست های تنظیمی حسب مورد ، جایگاه و مقتضیات خاصی را می طلبد ، با توجه به اینکه عرفاً اثبات حکمی به عهده قضات بوده و اثبات موضوعی به عهده اصحاب دعوی است ، لذا بهتراست در دادخواست های تنظیمی صرفاً به اصل موضوع و یا فحوی قوانین اشاره گردد و استناد دقیق به مواد قانونی با ذکر شماره آن ها بعضاً موجب ایجاد اختلال در دادرسی می گردد ، و لیکن در لوایح تقدیمی به دادگاه می بایست سعی در استناد و اشاره دقیق به قوانین مربوط گردیده و بدین وسیله موجب سهولت در رسیدگی و تطبیق دعوی یا دفاع از دعوی با قانون گردد .

14ـ احتراز از تکرار خواه درموضوع و خواه در کلمات خاص چرا که تکرار به منزلۀ عدم تسلط نگارنده بر آیین نگارش و موضوع نگارش است .

15 ـ تقسیم مطالب معنونه به پاراگراف از اهمیت خاصی برخودار بوده و موجب اختلاط در موضوع نمی گردد .

16 ـ شروع به نگارش هر متنی اعم از لایحه یا دادخواست مستلزم مقدمه چینی ، شرح ماوقع ، مستندات و در نهایت خواسته نگارنده است بنابراین جابجایی هر یک از این موارد در متن تنظیمی موجبات سردرگمی مخاطب و عدم دستیابی نگارنده به هدف خویش می گردد .

امید است با رعایت نکات فوق، توفیق در تهیه متن قابل قبولی فراهم گردد .



منبع:مهرداد